Diferencia entre revisiones de «Prometeu»

Contenido eliminado Contenido añadido
JAnDbot (carava | Contribucionis)
c robot Eliminado: sq:Prometheu
Tiu Fraili (carava | Contribucionis)
cSin resumen de edición
Línia 1:
[[File:Moreau - Prometheus.jpg|thumb|''Prometheus'', de Gustave Moreau]]
Ena mitolohiamitologia griega, '''Prometeu''' [[IPA|[pɾomeˈtew]]]] (en [[luenga griega|griegu antíguu]] ''Προμεθεύς'' [[IPA|[promeˈt<sup>h</sup>ews]]] «previsión») hue unu los sieti Titanis, criaol i amanti la umaniá.
== Parentescu ==
Prometeu hue ihuiju de Hapetu[[Japetu]] (sigún algotras velsionisversionis eldel higantigiganti [[Uromidonti]]) i la ninfanimfa [[Climena]]. Sus helmanusgermanus huerun [[Epimeteu]], [[Alanti]] i [[Menéciu]]. Hue pairi de Ducalión[[Ducalion]] huntajunta [[Celenu]].
 
 
Línia 12:
== Mitus ==
=== Engañu a Zeus ===
En estuviendu nunaen charascauna polquimera por qué cachus del toru sacrificau pretenecia a los diosis i qué a los ombris, Prometeu hue llamau cumu álbitru. Assinque solló i ataraçó un toru, cuya piel cosió hiziendu dos borsas. NunaEn dellasuna d'ellas metió la calnicarni, encurtáencultá embahuen baju el estógamu, i notraen otra el rebotayurebotallu colosconos güesus i la grasagrassa. Quandu Zeus[[Zeu]] hue a lihilligil entrientre dambas a dos borsas, fihándusifijandu-se nel pelitasqui, se queó colacona borsa que tiniatenia las escarpícias. Endinau con Prometeu, que endispuésendespues de entruchilalientruchilá-le s’estabas’estava riyendu, lo castigó, privandu a los ombris del huegu.
 
=== Robu el huegu el Olimpu ===
EndispuésEndespues de castigal ZeusZeu a los ombris a que comiessin la calnicarni crua, Prometeu ruegó a Atenea que le eharadejara entralsientral-se nel [[Olimpu]] ascodichas. Endrentu prendió un fachu alampandu un cachu de carbóncarvón que pusu nel buecugüecu el tallu dun cañiherru grandi, que polpor ardel despacinu era mu acorriu a los ombris pa calientalsicaliental-se i alumbralsialumbral-sa.
 
[[File:Dirck van Baburen - Prometheus door Vulcanus geketend.jpg|thumb|left|''Efestu encaenandu a Prometeu'', de D. van Baburen]]
=== Encaenamientu Prometeu ===
CumuComu castigu, ZeusZeu mandó a [[Efestu]] crial una muhelmujel barru, [[Pandora]]. Esti sel hue entriegau a [[Epimeteu]] cumucomu daiva. NuNo estanti, Prometeu anteriol le pegódio el avisihuavisiju. El helmanugermanu rehusó dea la muhelmujel i ZeusZeu, aperrengau, mandó que encaenaran a Prometeu enas montañas el Cáucasu. Pallí, el bienhechol la umaniá hue condenau a qu’un butri l’esgarrara el su higau de dia, gorviénduligolviendu-le a crecel de nochi. Es soná ena literatura griega l’obra d’[[Esquilu]], ''Prometeu encaenau''.
 
=== Liberaeru ===
Angunas velsionisversionis hazin cumucomu liberaol a [[Eracli]], quien, en viahanduviajandu pal HardínJardín las Espéridis, hundeó una frecha pal butri. ZeusZeu nu quihuquiju castigal otra vezi a Prometeu polpor sel su ihuiju Eracli quien lo sarvósalvó.
 
 
== RelaciónRelacion con otras curturasculturas ==
Prometeu atihaatija con el dios babilóniu Ea, criaol dun supiombrisuperombri colacona sangri de Kingu, a la escontra d'Aruru que bichó un ombri barru. Prometeu tiintien relaciónrelacion colacona parabra sáscrita ''pramantha'' «esvástica», símbulusímbolu el sol quandu está canteau pa la derecha en numirosasnumerosas curturasculturas.
 
== Bibliografia ==