Marruecu

(Rederigíu dendi Marruecus)
Avissu
Esti endilgui ebi sel revissau por un corretol.
Marruecu
Bandera e Marruecu Escudu e Marruecu
Luengua oficial Árabi
Capital Rabat
Rei Mohammed VI
Primel Menistru Aziz Akhannouch
cumprimentu
 - Total
 - % augua
Posición 57ª
446 550 km²
Insignificanti
Puebración
 - Total (2007)
 - Densidá
Puestu 35º
33.241.259
70 ab/km²
PIB
 - Total (2005)
 - PIB/capita
Posición 54ª
135.74 millonis e US$
4.503 US$
Monea Dirham
Inu Hymne Chérifien
Dominiu d'Internet .ma
Códigu telefánicu +212
Biembru de: LA, ONU, UMA

Marruecu, oficialmenti el Reinu de Marruecu (en árabi المملكة المغربية‎, Al Mamlakatu'l-Maghribiya), es un pais africanu el Magreb, bañau pol el océanu Atlánticu i pol el mari Mediterráneu. S’alcuentra desaparau d'Uropa pol el Estrechu de Gibraltar. Hazi arrayu al esti con Argélia, pol el sul con el Sáhara Ociental (que ocupó ena su mayol parti) i pol el norti comparti tantu arrayus marítimus comu terrestris con España (ciais autónomas españolas de Ceuta i Melilla).

Geografia Edital

 
Marruecu dendi l’espaciu
 
Caias d’Ouzoud

Marruecu es un pais del norti d'África, ena su costa ociental, los sus paísis vecinos son Sahara Occidental al sul i Argélia al esti (el arrayu con Argélia s'alcuentra cerrá). Dessisitin tamién cuatru enclavis españolis ena costa del Mediterráneu i hazi 16 km d'arrayu con España por mol de las ciais de Ceuta i Melilla.

La su costa tien un longol de 1835 km.

La su capital es Rabat, que nel añu 1992 contaba con una puebración e 787.745 abitantis, inqui non es la mayol ciá del pais en puebración ni en endustria. Nesi casu es Casablanca que tien cuasi tres millonis d'abitantis, inque si se cuentan tamién los subirbius, la ciá sobrepasa fácilmenti los 5 millonis d'abitantis.

Marruecu es un pais mu montañosu, cuenta con cuatru serranias emportantis: el Rif que s'assitia ena costa del mari Mediterráneu, el Atlas Meyu, el Gran Atlas i el Antiatlas.

La montaña mas tarangalla es el Tubkal, que supera los 4000 metrus d'altitú. Entri el Rif i el Atlas Meyu está el valli del Sebou. Dendi Larache hata Agadir está la llanura atlántica i entri l’anterior i el Atlas Meyu ai una meseta assitiá por cima de los 500 metrus d'altitú. Al sul del Antiatlas ya escomiença el desiertu del Sahara.

Los tozus prencipalis son: Sebou, Moulouya, Rbia i Draa que tieni 1200 km de recorriu.

El su puntu más bajeru es Sebkha Tah con −55 m.

La vegetación que se puei alcontral nel pais es de tipu mediterráneo, escaloná en pisus altitudinalis, y las prencipalis espéciis: encina, alcornoqui, cedru, pinu.

Climi Edital

 
Marruecu vistu dendi España

El climi de Marruecu es el mesmu tiempu arlánticu i mediterráneu, con una estación seca i algotra úmea. El fin del tiempu secu está marcau polas lluvias d'otubri que tienin una distribución claramenti invernal de las precipitacionis (que oscilan entri 300 i 800 mm) i unas temperaturas en jeneru que rondan los 12 - 13 °C en a costa i los 10 °C en Fez, Meknes, Ujda i Marrakech. Las temperaturas de Júliu rondan los 25 °C ena costa i lugaris del enteriol.

La desitencia del mari atempera el climi del país i las sus temperaturas. Nel interiol el climi varia en función de la altitú.

Los Vranus son calurosus i secus, sobri tó cuandu sopla el cheiru del Sirocu o el Chergui que son mareas que vienin del Sáhara.

Los Invielnus son frius i lluviosus con precipitacionis i yelu i ñevi.

Enas montañas las precipitacionis son mas abundantis y las temperaturas más bajas. Nel Sahara el climi ya es desérticu.

Etimulogia Edital

 
Palácio real e Fez.

El nombri completu del pais en árabi puei traducil-se comu « El Réinu Occidental ». « Al Maghrib », que senifica el « Oesti », es comúnmenti usau. Pa las referencias estóricas, los estoriadoris usan « Al Maghrib al Aqşá » (« El lejanu Oesti ») pa referil-se a Marruecu, diferenciándu-la de la estórica región llamá Maghreb. El términu Marruecu notras luengas procedi del nombri de la antigua capital emperial Marrakech, provenienti de la espresión bereber que senifica "Tierra de Dios".

Política Edital

Marruecu es una Monarquia constitucional, conun parlamentu electu. El Rei de Marruecu tien albondu poeris ejecutivus, con la posibiliá de desfaratal el gobiernu i ponel a disposicion las huerças militaris, amás d’algotrus poeris. Partius políticus d’oposicion están premitius i várius s’án presentau enos úrtimus añus.

Demografia Edital

Emn 2003, la puebración era e 31.689.263 abitantis, que vivin prencipalmente enas áreas chanas al norti i oesti dela serrania del Atlas. Las tasas de natalidá i de mortalidá son, respectivamenti, de 23,26‰ i 5,78‰.

La esperança meya de via es de 70,04 añuss. El valol del índice de desarrollu umanu (IDH) es de 0,606, en 2001.

Se barrunta que pal añu 2025 la puebración seya de 42.553.000 abitantis. los árabis apresentan cerca de 70% de la puebración i los beriberis el 30%; tolas otras etnias no llegan a correspondel a 1%.

Luengas Edital

La Luenga oficial de Marruecu es l’árabi crássicu qu’es la luenga de la legislacion, anque las leyis tamien se traducin al francés i dalgunas vezis al español.

La luengua palrá mayoritariamenti pola genti es l’árabi marroquí, peru desisti una disglosia i hata triglosia, con várias varieais dialectalis. Una gran parti de la pruebración tamien chasca las luenguas bereberis, sobri tó enas zonas ruralis.

El francés es la luenga del comérciu i hata hazi pocus añus l’enseñaça superiol se hazia en francés.

Nel norti i tamien nel sul del país la genti conoci i palra tamien el español, sobri tó enas ciais de Tetuán i Nador, nel antiguu Sáhara Español, en Larache, Tánger, Alucemas i Sidi-ifni. Dessistin grupus d’ispanupalrantis enas ciais comu Rabat, Agadir, Kenitra, Casablanca, Taza, Fez, Marrakesh, Mequínez i Oudja.

Economia Edital

La economia de Marruecu es una delas mehoris d’África, por mol los tratus comercialis qu'el país hizu conos Estaus Unius i cona Unión Uropea. Se basa fundamentalmenti ena agricurtura, ena endústria transformaora i ena esplotación minera.

Inque tieni tierras áridas en casi toel territóriu, la tierra arabli abada 8,5 millonis d'ectáreas i produzi trigu, millu, cevá, cítricus, caña d'açúcal i algodón.

Es el mayol esportaol mundial e fosfatus i d’equipamientus petrolíferus.

La prencipalis endustrias transformaoras son las que se deican a los produtus alimentícius, testilis, cueru i los abonus. El turismu es una emportanciosa huenti d’ingresus. Los prencipalis sócius comercialis de Marruecu son: Portugal, España, Fráncia, Estaus Unius i Alemaña.

El rei Mohaméd VI mandó hazel várius proyeutus pa lançal i remual la economia del país i a partil d'aquellu el país emprencipió a apresental un crecimientu grandi del PIB que nel añu 2005 hue del 7,5%.

Se barrunta que nel desiertu del Sáhara puei vel enormis reservas de petróleu.